Khi nuôi gà, đôi khi bạn sẽ thấy đàn gà đang khỏe mạnh bỗng dưng xuất hiện các biểu hiện như liệt chân, run rẩy, vẹo cổ, co giật hoặc nằm một chỗ không đứng dậy được. Trong dân gian, tình trạng này thường được gọi là gà bị trúng gió vẹo cổ hay trúng gió liệt chân. Mặc dù không xảy ra thường xuyên, nhưng đây là vấn đề mà bất kỳ người chăn nuôi nào cũng có thể gặp phải.
Điều may mắn là nếu phát hiện sớm và xử lý kịp thời, gà có thể hồi phục rất nhanh – thậm chí chỉ sau vài giờ. Ngược lại, nếu để lâu, gà có thể suy kiệt, bỏ ăn và có thể không qua khỏi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các phương pháp dân gian hiệu quả nhất để chữa trị gà bị trúng gió ngay tại nhà.
Gà bị trúng gió vẹo cổ là gì?
Theo cách gọi dân gian, “gà bị trúng gió” dùng để chỉ tình trạng gà đang bình thường bỗng bị co giật nhẹ, run chân, đi không vững hoặc vẹo cổ. Người miền Bắc thường gọi là trúng gió, còn người miền Nam gọi là gà bị té gió. Trên thực tế, đây là hiện tượng gà bị lạnh đột ngột hoặc bị ảnh hưởng đến hệ cơ – thần kinh.
Khi bị trúng gió, gà có thể gặp một số biểu hiện như:
- Liệt một hoặc hai chân
- Vẹo cổ, cổ ngoẹo sang một bên
- Không tự ăn uống được
- Nằm co quắp hoặc quẫy nhẹ
- Run rẩy, mất thăng bằng
Tuy nhiên, không phải trường hợp vẹo cổ nào cũng là do trúng gió. Một số bệnh lý nguy hiểm cũng khiến gà có biểu hiện tương tự.
Nguyên nhân khiến gà bị trúng gió vẹo cổ
Người nuôi thường nghĩ rằng gà bị trúng gió do thời tiết lạnh. Điều này đúng nhưng chưa đủ. Bệnh vẹo cổ có nhiều nguyên nhân khác nhau:
Gió lùa – thay đổi thời tiết đột ngột
Nguyên nhân phổ biến nhất là gà bị nhiễm lạnh, gió lùa trực tiếp vào chuồng, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi tắm, vận chuyển. Gà con và gà chọi nhốt riêng dễ bị nhất.
Thiếu vitamin E và Selenium
Nguồn tin từ J88 chia sẻ: Thiếu vitamin E khiến cơ và hệ thần kinh yếu → gây bệnh vẹo cổ. Thiếu Selenium khiến cơ thể không hấp thu được vitamin E, làm tình trạng thêm nặng.
Nhiễm trùng – Virus Newcastle (dịch tả gà)
Virus Newcastle gây ra triệu chứng lật cổ điển:
- Gà xoay vòng
- Cổ ngoặt ra sau
- Đi lùi
Nếu do Newcastle, tỷ lệ chết rất cao.
Nhiễm khuẩn E.coli, Mycoplasma
Các loại vi khuẩn gây viêm dây thần kinh, tổn thương cơ cổ.
Gà bị chấn thương
Va chạm mạnh, đánh nhau, bị vật rơi vào cổ cũng gây vẹo cổ tạm thời.
Phân biệt gà bị trúng gió và gà bị bệnh
Một số bệnh có triệu chứng gần giống với trúng gió như:
- Bệnh Newcastle (gà rù)
- Bệnh Marek
- Bệnh tụ huyết trùng
- Thiếu chất điện giải hoặc vitamin nhóm B
Gà bị trúng gió:
- Trước đó hoàn toàn khỏe mạnh
- Bị vẹo cổ hoặc liệt đột ngột
- Không có triệu chứng sốt, không khò khè
- Nếu xử lý đúng, gà hồi rất nhanh trong 1–3 giờ
Gà bị bệnh:
- Trước đó có dấu hiệu ủ rũ, bỏ ăn
- Đi phân xanh, trắng hoặc phân loãng
- Tiếng thở khò khè
- Diễn biến kéo dài, không hồi nhanh
Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn đưa ra cách xử lý hiệu quả nhất.
Cấp cứu nhanh khi gà nị trúng gió
Những người tham gia đá gà J88 chia sẻ: Khi gặp tình trạng gà bị trúng gió vẹo cổ hoặc liệt chân, điều quan trọng nhất là xử lý ngay lập tức. Nếu để lâu, cơ thể gà mất nhiệt, sức đề kháng giảm nhanh, dẫn đến bỏ ăn và mất nước.
Dưới đây là những phương pháp dân gian được nhiều người chăn nuôi áp dụng và cho hiệu quả rất cao.
Chữa gà bị trúng gió bằng dầu hỏa
Đây là phương pháp được truyền miệng từ lâu và nhiều người nuôi gà áp dụng thành công. Cách làm như sau:
- Lấy một lượng dầu hỏa nhỏ
- Xoa đều lên chân, cổ, ngực và toàn bộ cơ thể gà
- Mát-xa nhẹ để làm ấm cơ và kích thích lưu thông máu
- Đặt gà vào nơi kín gió, lót rơm hoặc khăn ấm
Nhiều trường hợp ghi nhận rằng chỉ sau 1 đêm, gà đã tự đứng dậy được, cổ hết ngoẹo và ăn uống trở lại.
Dùng rượu quế – cách làm dân gian cổ truyền
Rượu quế có tính nóng, khi thoa lên người gà giúp giãn cơ, làm ấm cơ thể và kích thích tuần hoàn máu. Đây là phương pháp hiệu quả và an toàn hơn dầu hỏa.
Cách thực hiện:
- Thoa rượu quế lên lưng, ngực, chân, cổ và các khớp
- Mát-xa nhẹ từ 3–5 phút
- Để gà nghỉ trong thùng kín gió khoảng 1 giờ
Nếu không có rượu quế, có thể thay thế bằng rượu gừng vì công dụng tương tự.
Chữa gà bị trúng gió bằng dầu gió và chanh
Đây là phương pháp rất phổ biến vì hầu như nhà nào cũng có dầu gió và chanh.
Cách làm:
- Thoa dầu gió dạng nước lên thân gà, đặc biệt là chân, cánh và cổ
- Không thoa vào mắt và mỏ để tránh gây bỏng rát
- Vắt từ 4–5 giọt nước cốt chanh cho gà uống
Sự kết hợp này giúp làm ấm cơ thể nhanh, hỗ trợ hồi phục thần kinh và cơ.
Cách chữa gà bị trúng gió vẹo cổ bằng phương pháp dân gian
Một số bài thuốc dân gian mang lại hiệu quả tốt:
Lá tía tô – gừng – mật ong
Cách làm:
- Giã tía tô + gừng
- Lọc lấy nước
- Pha 1–2 giọt mật ong
- Bơm cho gà uống 2 lần/ngày
- Giúp ấm bụng, giải cảm, giảm vẹo cổ nhẹ.
Rượu gừng xoa bóp
- Dùng rượu gừng xoa vào cổ, cánh
- Sưởi ấm ngay sau khi xoa
Giảm đau và làm giãn cơ.
Nước tỏi
- Giã tỏi, pha loãng 1:10
- Cho gà uống 1 lần/ngày
Kháng khuẩn tốt, hữu ích khi gà bị nhiễm lạnh.
Cách phòng ngừa gà bị trúng gió vẹo cổ
Phòng bệnh luôn hiệu quả và ít tốn kém hơn chữa bệnh.
Che chắn chuồng trại kỹ lưỡng
- Không để gió lùa ban đêm
- Mùa lạnh cần thắp đèn sưởi
- Mùa nóng phải thông gió nhưng không để gà bị sốc nhiệt
Cho gà uống Vitamin định kỳ
Đặc biệt:
- Vitamin E
- Selenium
- B-complex
- Điện giải
Giúp gà khỏe, tăng sức đề kháng.
Cho gà ăn đủ chất
- Thức ăn giàu protein
- Bổ sung rau xanh, men tiêu hóa
- Không cho gà ăn đồ ôi thiu
Tiêm phòng đầy đủ Vaccine
Đặc biệt vaccine Newcastle theo đúng lịch:
- Lần 1: 5–7 ngày tuổi
- Lần 2: 18–20 ngày tuổi
- Lần 3: 35–40 ngày tuổi
Gà bị trúng gió vẹo cổ là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu xử lý kịp thời và đúng cách. Người nuôi cần quan sát kỹ dấu hiệu, bổ sung vitamin đầy đủ, giữ ấm chuồng trại và tiêm phòng đúng lịch để hạn chế tối đa rủi ro. Với những biện pháp trên, đàn gà của bạn sẽ luôn khỏe mạnh, phát triển tốt và giảm thiểu hao hụt trong quá trình chăn nuôi.
