Khi chăn nuôi gà – đặc biệt là quy mô hộ gia đình hoặc trang trại nhỏ – thức ăn đóng vai trò quyết định sức khỏe và khả năng tăng trưởng của đàn. Tuy nhiên, nhiều người chưa chú trọng kiểm soát chất lượng thức ăn, khẩu phần, điều kiện bảo quản và phương pháp cho ăn, dẫn đến việc gà mắc bệnh do thức ăn. Những bệnh này không chỉ gây thiệt hại về năng suất trứng, tăng trọng mà còn gây chết hàng loạt nếu không phát hiện sớm.
Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các bệnh thường gặp ở gà do thức ăn, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và phương pháp điều trị – kèm theo khuyến nghị phòng bệnh thực tế áp dụng được cho cả chăn nuôi nhỏ lẻ và mô hình trang trại. Hãy cùng theo dõi và ghi chú lại những kinh nghiệm quan trọng.
Hội chứng giảm đẻ ở gà
Thông tin từ web đá gà trực tiếp chia sẻ: Hội chứng giảm đẻ thường gặp phổ biến ở gà đẻ thương phẩm. Khi khẩu phần ăn thiếu khoáng, vitamin hoặc protein, hoặc thức ăn bị nấm mốc, cũ, oxy hóa dầu mỡ – hệ sinh sản của gà suy giảm nhanh chóng.
Đặc điểm nhận biết:
- Gà đang đẻ bỗng giảm sản lượng trứng ≥30% chỉ trong 2 – 5 ngày.
- Trứng biến dạng: vỏ mỏng, không đều, nhăn nheo, màu nhạt.
- Lòng trắng trứng loãng, trứng tỷ lệ nở kém.
- Gà mệt mỏi, sụt cân do stress dinh dưỡng.
Nguyên nhân chính:
- Thức ăn có độc tố nấm (Aflatoxin), để lâu, ẩm mốc.
- Khẩu phần ăn thiếu canxi, photpho, methionine, lysine.
- Thay đổi thời tiết, nhiệt độ – gây stress và giảm hấp thu thức ăn.
Biện pháp điều trị và phòng bệnh:
- Không có thuốc đặc trị đặc hiệu – khuyến cáo tập trung vào phòng ngừa.
- Vệ sinh chuồng trại định kỳ, phun sát trùng 1 – 2 lần/tuần.
- Bổ sung vitamin A, D3, E; men tiêu hoá, khoáng vi lượng vào nước hoặc cám.
- Duy trì nguồn thức ăn tươi mới, bảo quản kín, tránh ẩm và nấm mốc.
- Tiêm chủng phòng bệnh sinh sản theo lịch khuyến nghị.
Bệnh gà rù – Cảm nhiễm thứ phát gia tăng do thức ăn thiếu dinh dưỡng
Bệnh gà rù (Newcastle) là bệnh truyền nhiễm gây thiệt hại lớn, lây lan nhanh. Một trong các yếu tố khiến bệnh nặng hơn là cơ thể gà suy kiệt do thức ăn thiếu chất, sức đề kháng kém.
Biểu hiện lâm sàng:
- Gà bỏ ăn, lông xù, thân nhiệt giảm.
- Đi phân xanh, phân vàng, xỉn mào.
- Gà chảy nước mũi, nước mắt – đầu gật gù liên tục.
- Thức ăn và nước uống trào ngược do liệt thần kinh.
Phương pháp điều trị:
- Phát hiện 1 con bệnh – tiêm vaccin cho toàn đàn theo chỉ định.
- Vệ sinh – sát trùng máng ăn, máng uống và sân thả.
- Cho uống điện giải + vitamin tổng hợp tăng sức đề kháng.
- Dùng kháng sinh phổ rộng phòng vi khuẩn bội nhiễm.
- Kết thúc phác đồ – cho uống giải độc gan thận hỗ trợ hồi phục.
Bệnh mổ cắn nhau
Nguồn tin từ dagatructiep.co.uk chia sẻ: Mổ cắn nhau thường gặp ở gà bị thiếu khoáng, thiếu protein, nhốt quá đông hoặc môi trường nóng bí khiến gà stress và trở nên hung dữ.
Dấu hiệu:
Gà bị cắn ở đầu, cánh, đuôi, lỗ huyệt – chảy máu khiến các con khác bị kích thích tiếp tục mổ, dẫn tới tử vong.
Khắc phục – điều trị:
- Giảm mật độ nuôi, tạo không gian thoáng.
- Kiểm tra khẩu phần ăn – bổ sung khoáng, canxi, vitamin.
- Tách riêng gà bị thương – bôi sát trùng để tránh nhiễm khuẩn.
- Cắt mỏ bằng thiết bị tiêu chuẩn – biện pháp phổ biến và hiệu quả hiện nay.
Bệnh do thiếu khoáng
Triệu chứng cụ thể theo từng loại khoáng chất:
- Thiếu canxi – photpho: xương yếu, gà con vẹo xương, vỏ trứng mỏng.
- Thiếu Magiê: co giật, một số trường hợp tử vong.
- Thiếu Mangan: run chân, mất thăng bằng, giảm tỉ lệ nở trứng.
- Thiếu Sắt – Đồng: gây thiếu máu, mào nhợt.
- Thiếu Kẽm: lông gà khô, da bong tróc.
- Thiếu Co-ban: gà tăng trưởng chậm, kém hấp thu cám.
- Thiếu Selen: phù nề dưới da.
Giải pháp:
Khi nhận thấy dấu hiệu thiếu khoáng, cần ngay lập tức bổ sung premix khoáng – vitamin và điều chỉnh lại khẩu phần theo bảng dinh dưỡng chuẩn dành cho từng giai đoạn nuôi.
Bệnh giun đũa
Dấu hiệu nhận biết:
- Gà kém ăn, chậm lớn, cơ thể gầy.
- Phân loãng, đôi khi có giun lẫn theo phân.
- Niêm mạc ruột sưng hoặc xuất huyết nếu mổ khám.
Cách trị giun đũa:
- Sử dụng thuốc tẩy giun định kỳ theo hướng dẫn chăn nuôi.
- Kết hợp vitamin – men tiêu hóa giúp phục hồi đường ruột.
- Dùng kháng sinh nhẹ để phòng nhiễm khuẩn kế phát.
- Định kỳ sát trùng sân chơi – máng ăn – hệ thống nước.
Kinh nghiệm thực tế phòng bệnh cho gà bằng dinh dưỡng đúng cách
Trong mô hình chăn nuôi năm gần đây – người nuôi có xu hướng chuyển sang thức ăn lên men, thức ăn tự phối trộn, thức ăn hữu cơ. Tuy nhiên, nếu không nắm tỷ lệ pha trộn đúng chuẩn, gà vẫn có thể thiếu dinh dưỡng và mắc bệnh.
Khuyến nghị:
- Không sử dụng cám để quá 30 ngày sau khi mở bao.
- Bảo quản thức ăn nơi khô ráo, không để dưới nền đất.
- Sử dụng tỏi, men vi sinh, giấm táo pha loãng – hỗ trợ đường ruột.
- Thay nước uống 2 lần/ngày – tránh tạo môi trường vi khuẩn.
- Áp dụng lịch tẩy giun toàn đàn 2 – 3 tháng/lần.
FAQ – Câu hỏi thường gặp
Bệnh giảm đẻ ở gà có dấu hiệu và cách xử lý như thế nào?
Gà giảm đẻ đột ngột, trứng biến dạng, lòng trắng loãng. Phòng bằng cách bổ sung dinh dưỡng, vệ sinh chuồng trại và tiêm phòng đầy đủ.
Gà rù nên điều trị ra sao?
Cần tiêm vaccin toàn đàn, kết hợp vệ sinh môi trường và bổ sung vitamin – điện giải để duy trì sức đề kháng.
Bệnh mổ cắn nhau ở gà khắc phục cách nào?
Điều chỉnh mật độ nuôi, bổ sung khoáng – vitamin, tách gà bị thương và có thể áp dụng phương pháp cắt mỏ.
Trên đây là tổng hợp đầy đủ các bệnh thường gặp ở gà do thức ăn và biện pháp điều trị. Muốn chăn nuôi đạt hiệu quả, người nuôi cần chú trọng hơn vào chất lượng cám, vệ sinh chuồng trại và bổ sung dinh dưỡng đồng bộ. Điều này không chỉ giảm thiểu thiệt hại mà còn tăng năng suất trứng, tăng trọng và hạn chế rủi ro bệnh lây lan.
Nếu bạn có kinh nghiệm riêng trong quá trình nuôi, hãy chia sẻ dưới phần bình luận để nhiều người cùng học hỏi. Chúc bạn thành công trong hành trình chăn nuôi!
